Jacques Lacan - Η οικογένεια

[...] οι πολιτισμικές διαστάσεις κυριαρχούν πάνω στις φυσικές, σε σημείο που δεν μπορούμε να θεωρήσουμε παράδοξες τις περιπτώσεις όπου τις υποκαθιστούν, όπως στην υιοθεσία. [...]

[...] αυτές οι μέθοδοι είναι σε θέση να φέρουν στην επιφάνεια ουσιώδη χαρακτηριστικά, όπως η ιεραρχική δομή της οικογένειας, και να αναγνωρίσουν σ' αυτή το προνομιακό όργανο του καταναγκασμού που ασκεί ο ενήλικας πάνω στο παιδί, καταναγκασμός στον οποίο ο άνθρωπος οφείλει ένα πρωτότυπο στάδιο και τις αρχαϊκές βάσεις της ηθικής διαμόρφωσής του. [...]

[...] η οικογένεια επικρατεί στον τομέα των πρώτων μορφωτικών βημάτων, της καταστολής των ενστίκτων, της πρόσκτησης της γλώσσας που, ακριβώς, ονομάζεται μητρική. Κατ' αυτόν τον τρόπο πρυτανεύει στις θεμελιακές διαδικασίες της ψυχικής ανάπτυξης, σ' αυτή την οργάνωση των συγκινήσεων, σύμφωνα με τύπους διαμορφωμένους σ' εξάρτηση από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η οποία βρίσκεται στη βάση των αισθημάτων, κατά τον Shand. Σ' ευρύτερη κλίμακα μεταδίδει δομές συμπεριφοράς και παράστασης, το υφαντό των οποίων υπερβαίνει τα όρια της συνείδησης. [...]

[...] Αυτό από το οποίο ορίζεται το σύμπλεγμα είναι το γεγονός ότι αναπαράγει μια ορισμένη πραγματικότητα της περιρρέουσας ατμόσφαιρας [...]

[...] κάτω από την τριπλή του όψη γνωστικής σχέσης, μορφής συναισθηματικής οργάνωσης και δοκιμασίας στο σοκ του πραγματικού, το σύμπλεγμα γίνεται κατανοητό μέσα από την αναφορική του συσχέτιση με το αντικείμενο. [...]

[...] Το σύμπλεγμα του αποθηλασμού ... ... θεμελιώνει τα πλέον σταθερά και τα πλέον αρχαϊκά αισθήματα που ενώνουν το άτομο με την οικογένεια. [...]

[...] η ζήλια αντιπροσωπεύει στο βάθος της όχι έναν ζωικό ανταγωνισμό αλλά μια διανοητική ταύτιση. [...]

[...] Η ανικανοποίηση που υφίσταται το παιδί συνοδεύεται, πράγματι, συνήθως από μια μορφωτική καταπίεση που έχει σαν στόχο να εμποδίσει κάθε διέξοδο αυτών των ενορμήσεων και ειδικότερα την αυνανιστική τους κατάληξη. [...]

[...] κυρίως τα ίχνη, παγκοσμίως παρόντα, και η εκτεταμένη επιβίωση μιας μητριαρχικής δομής της οικογένειας, η ύπαρξη μέσα στο πεδίο της όλων των θεμελιωδών μορφών του πολιτισμού και ειδικότερα μιας καταπίεσης, συχνά ιδιαίτερα αυστηρής, της σεξουαλικότητας, αποκαλύπτουν ότι η τάξη της ανθρώπινης οικογένειας έχει θεμέλια που ξεφεύγουν από τη δύναμη του αρσενικού. [...]

[...] Είναι ο λόγος για τον οποίο, εάν από την άλλη πλευρά αυτοί οι τραυματισμοί φαινόνταν να είναι το πιο σύνηθες αποτέλεσμα είτε της πρωτοβουλίας ενός αδερφού είτε κάποιας αμεριμνησίας των γονιών, η συμμετοχή του παιδιού αποδείχτηκε πάντα πιο ενεργητική, στο βαθμό που επιβεβαιωνόταν η παιδική σεξουαλικότητα και τα ηδονικά ή διερευνητικά κίνητρά της. [...]

[...] θα πρέπει να καταλάβουμε σε συνάρτηση με μια κοινωνική αντινομία αυτό το φαντασιακό αδιέξοδο της σεξουαλικής πόλωσης όταν εμπλέκονται εκεί αθέατα οι μορφές ενός πολιτισμού, τα ήθη και οι τέχνες, η πάλη και η σκέψη.